Νάθαν ὁ σοφός.

Αὐτὸ ποὺ δεσπόζει εἰς τὸ θεατρικὸν ἔργον τοῦ ἀδ.: Γκότχολδ Ἐφραὶμ Λέσσιγκ «Νάθαν ὁ Σοφός», εἶναι ὁ μῦθος τοῦ «μαγικοῦ δακτυλιδιοῦ».
Ὁ Λέσσιγκ ἐμυήθη τὴν 14ην Ὀκτωβρίου 1771 ἐν τῇ Σ. Στ.: «Εἰς τὰ Τρία Χρυσᾶ Ῥόδα» (Zu den drei Goldenen Rosen) ἐν Ἀνατ.: Ἁμβούργου.
Θερμὴ ἡ φιλία του πρὸς τὸν Πρῶσσον φιλόσοφον Μωυσῆν Μένδελσων, μιὰ φιλία τὴν ὁποίαν ὁ ἐγγονὸς τοῦ τελευταίου καὶ μέγας συνθέτης Φῆλιξ Μένδελσων-Βαρθόλδυ, ἐχαρακτήρισεν ὡς τὴν «πλέον ἀστράπτουσαν μεταφορὰν τοῦ πνεύματος τῆς θρησκευτικῆς ἀνεκτικότητος τοῦ Διαφωτισμοῦ».
Ἡ φιλία αὐτὴ καὶ ὁ Ἐλευθεροτεκτονισμός, θὰ ἐμπνεύσουν εἰς τὸν Λέσσιγκ, τὸ θεατρικὸν φιλοσοφικὸν του δρᾶμα «Νάθαν ὁ Σοφός».
Τὰ κύρια πρόσωπα τοῦ δράματος εἶναι τρεῖς ἐκπρόσωποι τῶν βιβλικῶν θρησκειῶν.
Νάθαν ὁ ῥαββῖνος, Σαλαδῖνος ὁ σουλτάνος καὶ ἕνας (ἀρχικῶς) ἀνώνυμος νεαρὸς Ἱππότης τοῦ Ναοῦ, αἰχμάλωτος τοῦ Σαλαδίνου.
Μιὰ φιλοσοφικὴ συζήτησις τῶν τριῶν, ὀξύνεται ὅταν ὁ σουλτάνος ἐρωτᾷ τὸν γερο-ῥαββῖνον «ποία ἐκ τῶν τριῶν θρησκειῶν εἶναι ἡ ἀληθής;».
Ὁ Νάθαν ἀφηγεῖται τὴν παραβολὴν ἑνὸς γέροντος πατέρα τριῶν υἱῶν καὶ κατόχου ἑνὸς μαγικοῦ δακτυλιδιοῦ, τὸ ὁποῖον καθιστᾷ ἀρεστὸν τὸν κάτοχόν του εἰς τὸν ...Θεόν.
Ἀφήνει ὡς κληρονομιάν τὸ πολύτιμον δακτυλίδι εἰς τὸν ἕνα πού κρίνει πὼς πρέπει νὰ τὸ ἔχει καὶ ἀπὸ ἕνα ἀντίγραφον εἰς τοὺς ἄλλους δύο, χωρὶς νὰ ἀποκαλύψῃ εἰς οὐδένα τὴν ταυτότητα τοῦ γνησίου.
Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ γέροντος, οἱ τρεῖς υἱοῖ φιλονεικοῦντες περὶ τὴν γνησιότητα τοῦ κειμηλίου, καταφεύγουν εἰς ἕνα σοφὸν γέροντα δικαστήν.
Αὐτὸς τοὺς λέγει ὅτι τὸ πραγματικὸν κατὰ τὸ παρελθόν, εἰς τὰ βάθη τῶν αἰῶνων, ὑπέστη πλαστογραφικὴν ἀντιγραφὴν διὰ ἄλλων δύο ὁμοίων.
Τὸ μόνον ποὺ τοὺς ἀπομένει εἶναι νὰ ζήσουν βίον τέτοιον, ὁ ὁποῖος ἐν τέλει θὰ τοὺς ὁδηγήσῃ εἰς τὴν λύσιν τοῦ μυστηρίου, ὅταν εὑρεθοῦν πρὸ τοῦ Θεοῦ.
H ΕΙΚΩΝ:
Μαυρίκιος Δανιήλ Ὀπενχάιμ.
Ὁ φιλόσοφος καὶ πολυεπιστήμων ἀδ.: Ἰωάννης Κάσπαρ Λαβατέρ, παρακολουθεῖ τοὺς ἀδ.: Λέσσιγκ καὶ Μένδελσων νὰ συζητοῦν παίζοντας σκάκι.